Osły są podatne na te same choroby układu oddechowego, co konie. Jednak chorobom układu oddechowego można zapobiec, jeżeli uda się je rozpoznać w porę. Jakie są podstawowe objawy? Jak je leczyć i jakie są ich przyczyny?
Układ oddechowy zaczyna się od nosa, który prowadzi do tchawicy (tchawicy), a ta następnie rozgałęzia się w oskrzela, prowadzące do każdego z płuc. Drobne włoski w kanałach nosowych zatrzymują kurz i inne cząsteczki, które w przeciwnym razie podrażniałyby wrażliwą wyściółkę płuc. Wytwarzanie śluzu w całym systemie służy również do wychwytywania obcych cząsteczek. Kaszel to odruch mający na celu „odkrztuszanie” obcych cząstek pokrytych śluzem. Dlatego nie zawsze jest on oznaką tego, że w organizmie zwierzęcia dzieję się coś złego.
Przyczyny chorób układu oddechowego
Infekcje
Na osła może wpływać kilka wirusów, takich jak końska grypa, wirus opryszczki koni (i specyficzny dla osła wirus opryszczki zwany: Asinine Herpes Virus). Najczęstsze infekcje bakteryjne obejmują zołzy, wywoływane przez paciorkowca zołzowego, a do pasożytów zalicza się nicienie płucne.
Alergie
Jest to odpowiednik astmy i może być spowodowany przez kurz, pyłki lub zarodniki grzybów. Godnym uwagi stanem u osła to nawracająca niedrożność dróg oddechowych – w niektórych przypadkach związana z przebyciem na pastwisku.
Zwłóknienie
Jest to zmniejszenie elastyczności płuc, które istotnie przeszkadza zwierzęciu w nabraniu skutecznego wdechu i wydechu. Może to nastąpić z wiekiem lub jako następstwo innej patologicznej zmiany, takiej jak choroby wirusowe.
Guzy
Niezbyt często, ale zdarzają się.
Zwężenie lub zapadnięcie się tchawicy
Tchawica nie może pełnić swojej dotychczasowej funkcji, ponieważ zaczyna tracić swój pierwotny kształt.
Oznaki choroby układu oddechowego u osła
Ważne jest, aby wiedzieć, jaka jest normalna częstość oddechów Twojego zwierzęcia. Przyzwyczaj się do regularnego sprawdzania tempa oddychania Twojego osła. Jest to zazwyczaj zmienne, ale średnio osioł wykonuje wdech i wydech od 13 do 31 razy na minutę, czyli uśredniając daje to około 20 wdechów i wydechów na minutę.
Co robić w razie nieprawidłowości?
Niezwłocznie zadzwoń do weterynarza
Wszelkie informacje dotyczące charakterystyki oddychania, temperatury ciała i wydzielin będą bardzo przydatne podczas rozmowy z lekarzem weterynarii. Twój weterynarz z pewnością będzie chciał sprawdzić, czy szczepienie przeciwko grypie koni jest aktualne. Istotne będą również informacje o odrobaczaniu. Pamiętaj, aby poinformować weterynarza, czy Twój osioł ostatnio podróżował i czy miał miejsce kontakt z innymi koniowatymi.
Twój weterynarz przeprowadzi badanie, które może obejmować sprawdzenie temperatury ciała, częstości tętna i częstości oddechów. Do analizy może zostać pobrana próbka wydzieliny z nosa, zwykle pobiera się ją za pomocą długiego wacika umieszczonego na krótko w jednym z nozdrzy.
Weterynarz może użyć stetoskopu do osłuchania płuc zwierzęcia. Będzie prawdopodobnie również chciał pobrać próbki krwi i kału. Zdjęcia rentgenowskie nie są zbyt przydatne do badania klatki piersiowej osła, a badanie ultrasonograficzne może pomóc wykryć rozleglejsze uszkodzenia. Endoskop używany jest do badania oznak choroby w obszarze tchawicy.
Leczenie
Będzie to zależeć od ustaleń weterynarza, ale może obejmować leki przeciwzapalne, antybiotyki i leki rozszerzające drogi oddechowe oraz środki zmniejszające nadmierną produkcję śluzu. Dodatkowo mogą zostać zlecone bardziej złożone procedury, takie jak prześwietlenia rentgenowskie, USG i endoskopia.
W niektórych przypadkach niezbędne są zmiany w dotychczasowych procedurach związanych z opieką. W przypadku alergii, będzie to wiązało się na przykład ze zmianą ściółki na bezpyłową, namaczaniem słomy lub siana i wychodzeniem na podwórko tak często, jak to tylko możliwe.
Wiele chorób układu oddechowego jest wysoce zakaźnych i konieczne będzie zapobieganie przenoszeniu infekcji poprzez staranną higienę i izolację zakażonych osobników. Zasięgnij porady weterynarza, co zrobić, jeśli zdiagnozowana zostanie przyczyna zakaźna, ale zawsze pamiętaj, aby nigdy nie oddzielać osła od jego towarzysza.
Osioł, który ma gorączkę i chorobę układu oddechowego, może przestać jeść i rozwinąć hiperlipemię. Chore osły będą potrzebowały dobrej opieki i dobrej jakości karmy, którą chętnie zjedzą pomimo choroby.
Zmniejszenie ryzyka zachorowania
Upewnij się, że Twój osioł jest zaszczepiony przeciwko końskiej grypie – wymaga to corocznej dawki przypominającej. Dodatkowo pamiętaj, że to Ty możesz stać się źródłem infekcji, przenosząc ją na ubraniu lub butach. Dlatego tak ważne jest zachowanie idealnej higieny podczas opieki nad osłami.
Upewnij się, że ściółka i słoma/siano są dobrej jakości i nie pylą. Jeśli zauważysz na nich pleśń, lepiej od razu pozbyć się objętej pleśnią części ściółki i nie ryzykować. Regularnie czyść i dezynfekuj dezynfekuj oborę swoich osłów, usuwając zapleśniałą, brudną, wilgotną ściółkę, kurz i wszelkie pajęczyny. Upewnij się, że obory są dobrze wentylowane, ale bez przeciągów.